انواع بخار و کاربردهای آن:
بخار تمیز چیست؟ به چه بخاری بخار خالص گفته می شود؟ آیا کیفیت بخار مورد استفاده برای شما اهمیت دارد؟ در تولید کالاهای خاصی مانند مواد غذایی، لوازم الکترونیکی، و محصولات دارویی کیفیت بخار اهمیت ویژه‌ای دارد. برای این کاربردها بهتر است از نوعی بخار استفاده شود که عاری از هرگونه رسوبات، مواد محلول و هر نوع آلودگی دیگر باشد. هدف در تولید بخار تمیز و خالص این است که تا حد امکان به حالت ایده آل برای آن کاربرد خاص نزدیک شویم .

با توجه به اینکه بخار از جوشاندن آب حاصل می شود این طبیعی است که تصور کنیم بخار حاصل از آب مقطر یا آب تصفیه شده به اندازه کافی تمیز است. اما نتایج واقعی این را نشان نمی دهد. در حقیقت این یک مسئله ساده نیست ، کلیه مراحل تولید بخار تمیز، باید تحت کنترل باشد و در صورتی میتوان مطمئن بود که بخار در مقصد کاملا تمیز است که همه مراحل از جمله منبع آب، فرایند تولید و توزیع و حتی مرحله استفاده از بخار، با کیفیت بالا انجام شود. اگر بخواهیم علاوه بر تمیزی (clean) بخار خالص (pure) تولید نماییم نیازمندیهای سخت تری داریم .

مطلب پیشنهادی: کاربرد دیگ بخار در خشکشویی‌ و لاندری

عوامل موثر بر کیفیت بخار:
سه عامل اصلی وجود دارد که می تواند کیفیت بخار را تحت تاثیر قرار دهند که عبارتند از :

• کیفیت آب ورودی بویلر (تصفیه و سختی گیری)
• تجهیزات تولید بخار
• لوله کشی و دریچه های توزیع بخار

آب مورد نظر برای استفاده در دیگ بخار معمولا با انجام سختی گیری به آب نرم تبدیل شده است، که منیزیم و یون های کلسیم محلول در آب را به میزان قابل قبولی کاهش می دهد. هر گونه آلودگی قابل مشاهده در این مرحله حذف خواهد شد.

با این حال، مقدار کمی از این یون ها همچنان با یون های دیگر که توسط روش استاندارد تصفیه آب هدف قرار نمی گیرند، باقی می مانند. علاوه بر این، آب تغذیه دیگ بخار می تواند حاوی گازهایی مانند اکسیژن، دی اکسید کربن و حتی آلودگی های کوچک ناشی از پوشش های محافظتی که برای اکثر دیگهای استاندارد و لوله کشی استفاده می شود، باشد.

هنگامی که آب در بویلر به بخار تبدیل می شود و بالا می رود گازهای محلول در آب نیز ممکن است همراه با بخار بالا رفته و جریان پیدا نمایند. علاوه بر این ممکن است قطرات کوچک آب بویلر که ممکن است حامل انواع یونها و مواد شیمیایی محلول در آب باشند، بر روی ذرات بخار قرار بگیرند . در نتیجه اگر این آلاینده ها بوسیله تجهیزات مناسب حذف نشوند به محل مورد استفاده بخار خواهند رسید و ممکن است کیفیت و ایمنی محصول را به خطر بیندازند . در کاربردهای با حساسیت بالا باید حتما این نکته را در نظر داشته باشید که هرگونه آلودگی ممکن است در آب دیگ بخار وجود داشته باشد و در صورت نیاز حتما اقدامات لازم برای حذف آنها را در نظر داشته باشید.

مطلب پیشنهادی:  مشکلات دیگ بخار در سیستم حرارت مرکزی ساختمان

سطوح مختلف کیفیت بخار
برای بخار سطوح مختلفی از کیفیت وجود دارد و با توجه به کاربرد باید دستگاه تولید کننده بخار به گونه ای طراحی شود تا کیفیت مورد نیاز به دست آید . در ادامه نمونه های کلی بخار بیان شده اند :

• بخار معمولی یا بخار صنعتی (Plant steam)
• بخار تصفیه شده (Filtered steam)
• بخار تمیز (Clean or process steam)
• بخار خالص (Pure Steam)

بخار معمولی
این نوع بخار برای مصارفی مثل گرمایش که در آن بصورت غیر مستقیم از بخار استفاده می شود کاربرد دارد. مقدار کم ناخالصی در بخار مشکلی در این موارد ایجاد نمی کند. بخار Plant توسط بویلر تولید و با استفاده از لوله‌های کربن استیل در شبکه توزیع و منتقل میگردد. در نتیجه بخار Plant پتانسیل انتقال آلودگی را به خاطر عواملی همچون استفاده از مواد شیمیایی ضّد خوردگی، زنگ زدگی داخلی و .. پیدا کرده و استفاده از این نوع بخار در برخی‌ پروسه‌هایی تولید مواد غذایی یا دارویی غیر ممکن میشود.

بخار تصفیه شده
این نوع بخار دقیقا قبل از استفاده تصفیه می شود. این سطح کیفیت معمولا در فرآیند تولید مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد.

  بخار تمیز
برای تهیه این نوع بخار آب ورودی بویلر از هرگونه آلودگی تصفیه می شود.  همچنین برای تولید و توزیع بخار تمیز نیز از تجهیزات استیل ضد زنگ و عاری از هرگونه آلودگی استفاده می شود تا فرآیند تولید و توزیع بخار از هرگونه ناخالصی به دور باشد. آب مورد استفاده نیز آبی است که طی فرایند اسمزی تصفیه شده است.

بخار خالص
آبی که در طی این فرایند برای تولید بخار استفاده می شود آبی است که دو بار فرایند تصفیه اسمزی را طی کرده است. بویلر مورد استفاده برای تهیه این چنین بخاری بویلر استیل ضد زنگ است تا هیچ گونه مواد شیمیایی اضافی وارد آب و بخار نشود.

مطلب پیشنهادی: بررسی ۱۲ کاربرد دیگ بخار در صنایع مختلف

تولید بخار تمیز و خالص
 با توجه به نوع استفاده و کاربری از بخار تمیز و خالص، این نوع بخار باید نیازمندی ها و الزاماتی را برآورده نماید. آب مورد استفاده برای هر دو نوع این بخار باید باکیفیت بالا و عملا عاری از هرگونه ناخالصی باشد. یکی از روش‌های معمول برای حصول چنین نتیجه ای استفاده از روش اسمز معکوس (reverse osmosis) است که از یک غشای نازک نیمه نفوذ پذیر برای حذف آلودگیها بصورت فیزیکی استفاده می کند.

علاوه بر این برای حصول اطمینان از کیفیت آب، سطوح گرمایی که در تماس با آب قرار می گیرند و تمام دریچه ها / لوله های مورد استفاده در توزیع بخار باید از فولاد ضد زنگ درجه بالا ساخته شود تا آلودگی به حداقل رسانده شده و کیفیت بخار حفظ شود. در نتیجه، بسیاری از فرآیندهای تولید بخار تمیز / خالص یک مولد بخار فولادی ضد زنگ جداگانه را برای تولید بخار تمیز و خالص استفاده می کنند و بوسیله بخار معمولی به این مولد حرارت می دهند.

تمیزتر از بخار تمیز ؟

کیفیت آب را می توان حتی با استفاده از راه حل های اضافی، مانند استفاده از کربن فعال، راه حل UV ، و یا تصفیه فوق العاده کنترل کرد. به منظور تولید بخار خالص، که اغلب به عنوان بالاترین سطح کیفیت بخار شناخته می شود، حذف مواد شیمیایی و میکروارگانیسم ها نیز ممکن است ضروری باشد. بخار خالص معمولا در برنامه های کاربردی دارویی و یا استریلیزاسیون در محل (SIP) استفاده می شود.

بعضی محصولات شرکت ماشین سازی حرارت بویلر ایران:

دیگ بخار خشکشویی

دیگ کارواش بخار

دیگ بخار صنعتی

دیگ بخار افقی

بویلر ایران با داشتن مدیریتی مجرب و مشتری مدار همواره سعی داشته تا در طول این سال ها علاوه بر بهره گیری از علوم فنی و آخرین تکنولوژی های روز دنیا، نظرات کارشناسانه و حرفه ای مشتریان را در جهت بهبود کیفیت و ارتقاء تولیدات خود پذیرا بوده و بکار گیرد تا رضایت مشتریان را همچون گذشته در استفاده از تولیدات خود بدست آورد.